Sultan 1. Murat Türbeleri Hakkında Bilgi ( Bursa ve Kosova’da Bulunan 2 Türbe )
Sultan I. Murat Hüdavendigar 1326- 1389 tarihleri arasında yaşamıştır. Osmanlı Devlet’inin 3. padişahı olan Sultan I. Murat Hüdavendigar Osmanlı Devleti’nin Avrupa’ya doğru kapılarını açan ilk padişahtır. Sultan, savaş meydanında ölen ilk ve tek padişahtır. Osmanlı Devleti’nin başına geçtiğinde 95.000 km2 olan toprağını 500.000 m2’ye çıkartmıştır. Kosova Savaşında şehit olması üzerine iç organları Kosova’da yapılan türbeye defnedilmiş, bedeni ise Bursa’ya götürülerek burada yaptırılan türbeye defnedilmiştir.
Kosova’da Bulunan Türbe Hakkında Bilgi
Sultan I. Murat Türbesi ve kompleksi Priştine- Mitrovica yolunun 6’ncı kilometresinde Mazgit köyünde bulunmaktadır. Balkanlardaki en eski Osmanlı eserlerinden birisi olan bu türbe 14. yüzyılda inşa edilmiştir. Bu türbenin inşaatı Sultan Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmıştır ve bu yer “Meşhed-i Hüdavendigar” olarak adlandırılır.
Türbenin Bakım ve Onarım Hizmetleri
Türbenin değişik zamanlarda onarımlardan geçtiği bilinmektedir. 1660 yılına doğru Evliya Çelebi, Sadrazam Melek Ahmet Paşa ile beraber türbeyi ziyaret ettiklerinde, türbenin bakımsız ve harabe durumunu görürler. Evliya Çelebi’nin tavsiyesi üzerine Melek Ahmet Paşa, civardaki Müslüman halkına iki kese içinde 1000 kuruş vermiş ve türbenin temizlenmesi sağlamış ve bir hafta içinde, yüksek bir duvarla büyük bir kapı yaptırmış ve yüzlerce çeşit meyve fidanı diktirmiştir. 1848 yılında türbe esaslı bir şekilde onarılmış ve Sultan Abdülmecid’in bir beratı ile aslen Buharalı olan Hacı Ali 300 kuruş maaşla türbedar olarak atanmıştır. Bugünkü türbedar ailesi de bu soydan gelmektedir.
Meşhed-i Hüdavendigar Türbesi’ni ziyaret edenlerin dinlenme ve barınmalarını sağlamak amacıyla Sultan II. Abdülhamid’in vermiş olduğu emir üzerine ‘Selamlık Binası’ olarak anılan iki katlı yapı, 1896 yılında tamamlanmıştır. 1906 yılında ise I. Murad Türbesi’nin ve bitişiğinde bulunan ‘Selamlık Binası’nın onarımı yapılmış ve II. Abdülhamid’in tahta çıktığı 1 Eylül (bazı kaynaklarda 31 Ağustos) tarihinde törenle açılmıştır.
Türbe daha sonra, 1909 tarihli tamir kitabesinden de anlaşıldığı üzere, Sultan Reşad’ın 16 Haziran 1911’deki Kosova’yı ziyareti sırasında onarımdan geçmiştir. Türbede top atışları ile karşılanan Sultan, Meşhed-i Hüdavendigar’ı ziyaret etmiştir. Ziyaretten önce Kosova ovasında 20 bin veya 100 bin kişi olarak tahmin edilen kalabalık bir toplulukla namaz kılınmış, özel olarak yapılan minberde Manastırlı İsmail Hakkı Efendi vaaz vermiş ve padişah beyannamesi okunmuştur.
Savaş ve Yağma Süreci
2. Dünya Savaşı sırasında da işgal kuvvetleri tarafından türbede bulunan bütün eşyalar yağmalanır. Türbe, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Yugoslavya Devleti tarafından himaye altına alınmış ve 1960-1961 yıllarında esaslı bir şekilde onarılmıştır.
2005 yılında türbe Türk Diyanet Vakfı tarafından restore edilmiştir. Selamlık binası TİKA tarafından Sultan I. Murat, Kosova Savaşı ve Balkanlar’da Osmanlı Mirası konulu bir Kültür ve Tanıtım evine dönüştürülerek, 04 Kasım 2010 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmi olarak hizmete açılmıştır.
Türbede Bulunan Dut Ağacı Hakkında Rivayet
En az 400 yaşında olduğu tahmin edilen ağacın, I. Murad Hüdavendigar’ın naaşıyla birlikte dikildiği ileri sürülüyor. Halk arasındaki bir rivayete göre de savaş meydanında şehit olan I. Murat Hüdavendigar’ın iç organlarının Kosova’ya, naaşının da Bursa’ya gömülmesinin ardından ağaca düşen bir yıldırım tarafından ortadan ikiye yarıldığı anlatılır.
Bursa’da Bulunan Türbe ve Cami Hakkında Bilgi
Hüdavendigar Camii Hakkında Kısa Bilgi
1365-1366 yıllarında Sultan 1. Murad tarafından Bursa‘da yaptırılmıştır. Bu yüzden Sultan 1. Murad Külliyesi olarak da anılmaktadır. Külliye, Bursa şehrinin, Bizanslılar döneminden beri var olan en eski mahallerinden birinde yer almaktadır. Külliye; cami, medrese, türbe hamam ve imaret gibi bölümlerden oluşur. Ancak burada diğer külliyelerin aksine; ayrı bir yapı olarak olması gereken medrese bölümü cami ile aynı çatı altında yer almaktadır.
Türbe Hakkında Kısa Bilgi
Yıldırım Bayezid tarafından 1389 yılından sonra yaptırılmıştır. Geçmişten günümüze birçok onarımdan geçmiştir. Kare planlı olan türbenin kubbesi, sekiz sütunun oluşturduğu kemer ve çokgen bir kasnak üzerine oturmuş olup tonoz örtüyle kaplanmıştır. Türbenin içinde ise Sultan 1.Murad, Musa Çelebi, Süleyman Çelebi, Yakup Çelebi, Şehzade Orhan ve Sultan 2.Bayezid’in bir oğlunun mezarı bulunmaktadır.