Viyana Kuşatması: Osmanlı İmparatorluğu, tarihte büyük savaşlar vermiş sınırlarını çöllere ve okyanuslara kadar genişletmiş olan devletlerden biridir. Büyük askeri başarıları beraberinde getiren savaşlar sınırlarını genişletmesine yardım ederken bir yandan da toprakları idare zorluğunu beraberinde getiriyordu.
Askeri yapılanması son derece muazzam bir ordu yapısı olmasına rağmen Osmanlı İmparatorluğu içinde birtakım başarısızlıklardan söz etmek mümkündür. Bunlardan birisi de I. ve II. Viyana Kuşatmalarıdır. I. Viyana kuşatması neden başarısız oldu sorusuna o dönemi yakından inceleyerek yanıt vermek mümkün olabilir.
I. Viyana Kuşatması ve Nedenleri
Mohaç Meydan Savaşı sonrasında Macaristan, Osmanlı topraklarına dâhil edilmiş ve tampon bölge haline getirilmiştir. Bu dönemde Avusturya Arşidükü olan Ferdinand ise bu toprakların Osmanlı hâkimiyetinde olmasına karşı çıkıyordu. Ferdinand, bu duruma bir son vermek amacı ile Şarlken’in de desteğini alarak Kanuni Sultan Süleyman tarafından yetkilendirilen Jan Zapolya’yı tanımamış ve Budin’e girmiştir.
Ancak bu durumu öğrenen Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman ise Budin’i yeniden alarak Ferdinand ve Şarlken’i başarısızlığa uğratmıştır. Bu olay üzerine ise hem Ferdinand hem de Şarlken Avusturya’nın başkenti olan Viyana’ya sığınmıştır. Kanuni Sultan Süleyman da Viyana’yı kuşatma altına almak zorunda kalmıştır. Ancak kuşatmanın farklı nedenleri de bulunuyordu.
Avusturya İmparatorluğu kendi ülkesinde ki Macar halkına kötü muamelede bulunuyor ve çok yüksek vergilerle ezilmelerine neden oluyordu. Macar ve Avusturya halkı arasında ki mezhep çatışmaları nedeni ile Macarların burada hiçbir söz hakkı bulunmuyordu. Bu durum karşısında ayaklanma başlatmak isteyen Macarlar başarısız olma korkusu ile Osmanlıdan yardım istemişti. Tüm bu nedenler topluluğu ise I. Viyana Kuşatması yapılmasını gerekli hale getirmiştir.
I. Viyana Kuşatması Sonuçları
I.Viyana Kuşatması Kanuni Sultan Süleyman önderliğinde başlatılmış bir kuşatma olup yine onun emri ile kaldırılmıştır. Bu kuşatmanın Osmanlı İmparatorluğu ve Türk tarihi açısından önemli sonuçları olmuştur. I. Viyana Kuşatması sonuçları şu maddeler halinde açıklanabilir:
- Viyana Kuşatmasının azameti karşısında Ferdinand şehri terk etmek zorunda kalmıştır.
- Kuşatmanın başarısız olmasında kış mevsiminin etkisi çok büyüktür. Her taraf bataklığa dönmüş, erzak azalmış ve kayıplar çoğalmaya başlamıştır. Bu durumda kuşatmanın kaldırılmasına neden olmuştur.
- Her ne kadar başarısızlık olarak görülse de Osmanlı Devleti’nin gücünün Avrupa tarafından tam olarak hissedilmesini sağlamıştır.
- Bu savaş Osmanlı Devleti’nin artık saldırı düzeninden topraklarını koruma düzenine geçtiği dönemin ilk safhasıdır.
I.Viyana Kuşatması tarihte Osmanlı açısından önemli sonuçları olan bir kuşatmadır. Kanuni Sultan Süleyman’ın uzun padişahlık döneminde ki nadir başarısızlıklardan biri olarak görülebilir.
II. Viyana Kuşatması ve Önemi
II. Viyana Kuşatması 1683 senesinde IV. Mehmet döneminde gerçekleşen ve yine başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalardan biridir. 17.yüzyılda yapılan kuşatma Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında ki en uzun süren karşılaşmadır.
Kuşatma öncesinde 1676 senesinde dönemin Sadrazamı olan Fazıl Ahmed Paşa vefat etmiştir. Bu vefat üzerine ise sadrazamlık makamına Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın getirilmesi uygun görülmüştür. Bu dönemde devam eden Rusya seferi yapılan bir anlaşma ile bitirilmiştir. Ancak Macaristan’ta işler karışmaya başlamıştır. Bu dönemde Macaristan Avusturya’ya karşı yeniden ayaklanmaya başlamıştır. Tökeli İmre Osmanlı himayesini istemiş ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından Orta Macaristan’ın Kralı olarak tahta oturmuştur. Macar lideri olan Tökeli İmre bu süreçten sonra Avusturya Kralı olan I. Leopold ile mücadeleye başladı. Bu mücadele karşısında da Osmanlı Devleti’nden yardım isteyerek II. Viyana Kuşatmasının temellerini atmıştır.
Kuşatmayı gerçekleştiren kişi Merzifonlu Kara Mustafa Paşadır. 60 günlük kuşatma süresince Viyana kapılarına 18 büyük yürüyüş gerçekleştirilmiştir. Ancak Kara Mustafa Paşa büyük yürüyüş için sürekli beklemeyi tercih etmiştir. Bu dönemde Papa’nın yardım çağrısına Lehistan Kralı Jan Sobiyeski de karşılık vermiştir. Bu yardım karşısında Osmanlı ordusu iki büyük ordu arasında sıkışmıştır. Bu süreçte başarısızlığın birçok nedeninden bahsetmek mümkündür.
II. Viyana Kuşatması Neden Başarısız Oldu?
Tarihte önemli bir yere sahip olan II. Viyana kuşatmasının başarısız olmasında birçok neden bulunmaktadır. Bu nedenleri şunlardır:
- Osmanlı ordusu savaş sırasında kuşatma açısından son derece önemli olabilecek olan topları götürmemiştir.
- Avrupa’da ki diğer birçok devlet Avusturya’nın yardım çağrısına yanıt vermiş ve Osmanlı karşısında birlik olmuşlardır.
- Viyana şehrinin etrafında oldukça güçlü surlar bulunmaktadır.
- Kuşatmada Osmanlıya yardım sözü veren Kırım Hanı Leh ordularının Tuna’dan geçmesine mani olamamış ve Osmanlının iki ordu arasında kalmasına neden olmuştur.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa yeterli hazırlık yapmadan bu kuşatmayı başlatmıştır.
- Sadrazam şehrin yağmalanmasını Yeniçeriye yasaklamıştır. Bu durumda ordunun savaşma isteği kırılmıştır.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa şehri yakıp yıkarak almaktansa şehrin tahrip olmadan kendisinin teslim olmasını beklemiştir.
- Uzun süren kuşatma nedeni ile erzaklar yetersiz kalmıştır.
Bu olayda Merzifonlu Kara Mustafa Paşa padişahın gözünden düşmemiş olsa da birçok devlet adamı başarısızlıktan sadrazamı sorumlu tutmuştur. Kuşatmadan birkaç ay sonra ise Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edilmiştir.
II. Viyana Kuşatmasının Sonuçları
II. Viyana Kuşatmasının sonuçları Osmanlı Devleti açısından ağır olmuştur. Bu kuşatma sonrasında devlet Duraklama Dönemine girmiştir. Bu başarısızlık neticesinde Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edilmiş yerine de Kara İbrahim Paşa sadrazamlık makamına getirilmiştir.
Osmanlı Devleti’nin güçsüzlüğü ortaya çıkmış ve Avrupa Devletleri bu süreçten sonra güç kazanmaya başlamıştır. Bu süreçten sonra Osmanlı Devleti sürekli bir geri çekilmeye başlamıştır. Bu büyük yenilgi sonrasında Osmanlı güç kaybetmeye başlamış ve Vişgrad, Budin ve Uyvar kalelerini kaybetmiştir. Osmanlıya karşı kurulan Kutsal İttifak ülkeleri sürekli olarak güç kazanmaya devam etmiştir.
İmaj Kaynakları
Bu konu ilginizi çekebilir: Japon Çiçek Düzenleme Sanatı : İkebana