Bukalemun Nerede Yaşar ve Ne Yer?

Bukalemunlar hayvanlar âleminin en ilginç ve özel hayvanlarından biridirler. Özellikle farklı olaylar karşısında renk değiştirmeleri onları ilginç kılıyor. Sadece renk değiştirmeleriyle değil, birbirinden bağımsız göz hareketleri, ince, uzun ve yapışkan dilleriyle hayretle izleniyorlar. Aslında onları izlerken pek yorulmuyorsunuz. Çünkü aşırı derecede yavaş hareket ediyorlar. Sanki bir filmi ağır çekimde izliyor gibi oluyorsunuz.Gelin hep birlikte bukalemun nerede yaşar ne yer,bukalemun zehirli midir ve nereden alınır gibi birçok soruya cevap bulalım.

Bukalemun Nedir?

Bukalemun kertenkele ailesinden bir hayvandır. Sınıfı sürüngenler (reptilia)’dır. Takımı ise pullular (squamata)’dır. Yani kısacası pullu sürüngenlerden renk değiştirebilen, yavaş hareketli bir hayvandır.

İnce uzun kuyruğa ve kavrama yeteneğine sahip dört ayağa sahiptir. Pençeleriyle ve kuyruğuyla bulunduğu dala veya cisme sıkıca sarılabiliyorlar. Gözleri birbirinden bağımsız hareket edebiliyor. Genellikle ağaç dallarında yaşıyorlar.

Bukalemun Diğer Adı

Bukelumunun bilimsel adı Chamaeleo chamaeleon’dur. Halk arasında ise bukalemun olarak biliniyor. Bulmacalarda bukalemun ne demek “kaya keleri” olarak doğru cevap kabul ediliyor. Fakat bu kertenkelelerle sınıf dışında bir benzerlikleri yoktur. Peçeli, Panter, Jackson bukalemun isimleri olarak verilmiş türleri de bulunuyor.

Bukalemun Ne Yer?

Bukalemun beslemek isteyen insanların en çok sordukları bukalemunlar ne yer sorusudur. Bukalemunlar da kertenkele ailesinden oldukları için karınca, böcek ve benzeri canlılarla besleniyorlar. Canlı hayvanlarla beslendikleri için, onlara hazır halde verdiğiniz ölü hayvanları yemiyorlar.

Bukalemunlar; bir günde 20-30 canlı sinek,7-8 canlı çekirge veya 10 kadar ufak hamamböceği ile beslenmek zorundadırlar. Eğer evde besliyorsanız bukalemun evde ne yer konusu önemlidir. Bu saydıklarımızı canlı olarak tedarik edemiyorsanız, kurutulmuş karideslerle birlikte canlı balık yemi verebilirsiniz. Genellikle bukalemun yemi olarak un kurdu veriliyor.

Bukalemunun kafesine bozulabilecek, yumurta, meyve koyarsanız, oluşacak larva ve kurtçukları yiyecektir.

Bukalemun Özellikleri

• Vücutları yanlardan basıktır. Başın üst tarafında miğfer şeklinde bir çıkıntı vardır.
• Dilleri boylarının yaklaşık 1-15 katı uzunluktadır. Dilleri hareketli ve yapışkandır. Jet uçağıyla kıyaslayacak olursak jetlerden 5 kat daha hızlıdır.
• Gözleri bağımsız hareket ediyor. Biri yukarı bakarken, diğeri aşağı bakabiliyor. Göz kapakları kalındır.
• Kuyruğu kavrayıcı özelliktedir.
• Ön ayakta 3, dışta 2 parmak bir arada birleşmiştir. Arka ayaklar bunun tersidir.
• Doğal hallerindeyken yeşildirler. Ortamın durumuna göre renk değiştirebiliyorlar. Benekler, çizgiler oluşturabiliyorlar.
• Çok ağır hareket ederler. Bir dalın üstünde çok üzün süre hareketsiz kalabilirler.

Bukalemun Kaç Yıl Yaşar?

Bukalemunlar uzun ömürlü hayvanlar değillerdir. Genel olarak bir bukalemun ömrü ortalama 5 yıldır. Peçeli Bukalemun 7, Panter Bukalemunu 2 – 3, Jackson Bukalemunu 5 – 10 yıl arası yaşıyorlar.  Fakat evcil hayvan olarak evinizde beslemeye kalkarsanız ömürleri daha kısa oluyor. Özellikle yabani yaşama alışmış sürüngen bakımında acemi olanlarda bukalemunlar kısa sürede ölebiliyorlar.

Bukalemun Nasıl Renk Değiştirir?

Bukalemunun derisi pigmentler içeren bir yüzeysel tabakaya sahiptir. Bu tabakanın altı guanine kristalli hücrelerdir. 130 nm boyutundaki minik kristallerde ışık kırılıyor. Tabakalar arasındaki boşluktan dolayı mavi ışık yapısal olarak girişime uğrayıp güçlü bir şekilde yansıyor.

Bukalemunlar bu kristaller arasındaki mesafeyi değiştirerek, hangi rengin yansıtılacağını belirleyebiliyorlar. Kristaller arasındaki boşluk arttıkça renk maviden yeşile, sarıya, turuncuya ve kırmızıya doğru değişiyor.

Bukalemun Neden Renk Değiştirir?

İnsanların ruh halini bukalemunlara da uyarlayabiliriz. Farklı durumlar karşısında nasıl farklı tepkiler veriyorsak, bukalemunlar da bunu renk değiştirerek gösteriyorlar. Aslında bukalemun renk değiştirme hareketi iletişim amacı taşıyan fizyolojik bir reaksiyondan ibarettir. Heyecan, stres, sıcaklık, aydınlatma koşulları, başka bir bukalemun varlığı ve diğer etkilere yanıt olarak bukalemun rengi değişiyor.

Örneğin, diğer bukalemunlara karşı saldırganlık gösterdiğinde daha parlaktır. Yatıştıklarında daha koyu renge bürünüyorlar.

Bukalemun Türleri

Dünya üzerinde 80 civarında bukalemun çeşitleri bulunuyor. En yaygın ve bilinenleri şunlardır;

• Peçeli bukalemun
• Panter bukalemunu
• Jackson bukalemunu
• Parson’un bukalemunu
• Chamaeleo
• Brookesia micra; Bilinen en küçük sürüngendir. Boyu 29 mm’ye kadar uzayabiliyor.
• Furcifer
• Calumma
• Kinyongia
• Bayağı bukalemun; Türkiye’de görülen bir türdür.

Bukalemun Nasıl Ürer?

Bukalemunların insan hayatına girmesiyle birlikte bukalemun üreme şekli de merak edilmeye başlandı. Bukalemunlar doğurma ve yumurtlama olmak üzere iki şekilde ürüyorlar.Jakson bukalemunu türü ve birkaç tür daha doğurarak ürüyorlar. 5-6 aylık bir gebelik döneminden sonra 8-30 arası bukalemun yavrusu dünyaya geliyor.

Bu türlerin dışında kalanlar yumurtlayarak çoğalıyorlar. Erkek ve dişi bukalemun çiftleştikten sonra 3-6 hafta içinde dişide yumurtalar oluşuyor. Dişi açtığı çukurlara bu yumurtaları bırakıyor. Yavruların yumurtadan çıkması 6-9 ay arasında değişiyor. Bir yıl içinde dişi bukalemun, 3 defa çiftleşebiliyor. Tek seferde 5-45 yumurta çıkarabiliyorlar.

Bukalemun Isırır mı?

Bukalemunlar vahşi yaşam hayvanları oldukları için doğal olarak ısırmaya meyillidirler.Isırma hareketini refleksle kendilerini korumak için yaparlar. Fakat ısırmaları parmağı kopartacak, aşırı yara oluşturacak türden değildir.

Bukalemun Uyur mu?

Bukalemunlar uykuyu seven canlılardandır. Doğal ortamlarında güneş battıktan sonra uyurlar. Uyurken göz kapakları kapalıdır. Evinizde bukalemun beslemek istiyorsanız, ona kendi doğal ortamını hazırlamalısınız. Özel uv ışınlı gece lambası mutlaka olmalıdır.

Bukalemun Yumurta İle Mi Çoğalır?

Bukalemunların çok az türü dışında çoğunluğu yumurta ile çoğalıyorlar. Dişi bukalemunlar türlerine ve boyutlarına göre 5 ile 100 yumurta arasında yumurtlayabiliyorlar. Yumurtlayacakları zaman, yerde bir çukur açıp, yumurtaları buraya bırakıyorlar.

Bukalemun Nerede Satılır?

Farklı bir tür hayvan beslemek istiyorsanız bukalemunlar ideal hayvanlardır. Sadece bukalemun bakımı bilginizin olması gerekiyor. Bukalemun beslemek isteyenlerin en çok merak ettiği de bukalemun nerede bulunur konusudur. Normalde pet shoplarda evcil hayvanlar satılıyor. Fakat aşırı ilgi görmesi nedeniyle Bukalemunun da petshop dükkanlarında satışı yapılıyor.

Hangi tür alacağınıza karar vermeden önce bukalemunun özellikleri hakkında araştırma yapmanızda yarar vardır.Bu konuda deneyimli kişilerden bukalemun özellikleri kısa şekilde alabilirsiniz.

Bukalemun İnsana Zarar Verir mi?

Bukalemunlar uysal hayvanlardır. Kendilerini koruyacak ne pençeleri ne de zehirleri vardır. Kendilerini koruma içgüdüleriyle refleks olarak ısırma eğilimleri bulunuyor. Bunun dışında herhangi bir saldırganlık veya zarar verme durumları bulunmuyor. Sizin tehlike oluşturmadığınızı anladığında elinizi ısırmaktan da vazgeçecektir.

Bukalemun Nasıl Yazılır?

İsmi en çok yanlış yazılan ve söylenen hayvanlardandır. Genellikle “bukelemun”, “bukalamon” gibi yanlış söylemlerde bulunuluyor. Türk Dil Kurumu sözlüğüne baktığımızda bu hayvanın adının doğru yazılışının “bukalemun” olduğunu görüyoruz.

Bukalemun Renk Değiştirir mi?

Bukalemunlar, içinde bulundukları ruh hallerini yansıtmak adına renk değiştirirler. Bu genellikle iletişim sağlamak ve güvenlik adına yapılıyor.

• Başka bir erkek bukalemunla rekabete girildiğinde,
• Dişiyi etkilemek istediğinde,
• Güneşin zararlı ışınlarından korunmak istediğinde,
• Bulunduğu ortama uyum sağlamak durumunda,
• Avlanmak veya düşmanlarından saklanmak için renk değiştirebiliyorlar.

Bukalemun Öldüğünde Ne Renktir?

Bukalemunun renk değiştirmesiyle heyecanlanan ve kendilerine eğlence bulanlar, bukalemun ölünce hangi renk olur sorusuna takılıyorlar. Bukalemunlar, genellikle ağaçlık alanlarda yaşadıkları için, ortama uymak adına yeşildirler. Olaylar karşısında değişik renklere bürünebiliyorlar.

Bukalemunun öldüğü ortam renk bakımından önemlidir. Eğer doğal ortamında gündüz ağaç üstünde öldüyse yeşildir. Gece karanlıkta öldüyse siyah renklidir. Güneş battıktan sonra Ay ışığı varsa koyu kahverengi renktedir.

Bukalemun Hangi Ülkede Yaşar?

Bukalemun dünyanın birçok bölgelerinde yaşayabilir. Bulunduğu bölgeye göre çabuk adapte olabiliyor. Dünyanın birçok bölgesinde yaşayabilmelerine rağmen bukalemun anavatanı Madagaskar ve Afrika’dır. Bukalemun türlerinin yarısından fazlası Madagaskar’da yaşıyor. Anavatanları dışında bukalemun nerede yaşar diye sorabilirsiniz. Geriye kalanlar; Sahra Altı Afrika, Kuzey Afrika, Güney Hindistan, Güney Avrupa, Güney Arabistan’da yaşıyorlar.

Türkiye’de ise Ege ve Akdeniz bölgelerinde görülüyorlar.

Bukalemun İngilizcesi

Bukalemun sözcüğüne, kendi dilimizde alışkınız. Bununla birlikte uluslar arası iletişimde bu hayvanın adı İngilizce olarak yaygın şekilde kullanılıyor. Nasıl yazılıyor ve okunuyor diye merak ediyorsanız;

Bukalemun ingilizce chameleon olarak yazılıyor. “Kamiolen” diye de okuyorsunuz.

Bukalemun ve İguana Arasındaki Fark

Birçok kişi bukalemun ile iguanayı birbirine karıştırabiliyor. Aynı familyadan olsalar da bukalemun ve iguana arasındaki fark belirgindir. Bu farkları şöyle sıralayabiliriz.

• Bukalemunların iki parmağı, İguanaların açıkça görülebilen beş parmağı vardır.
• Bukalemunların vücutları yanlardan basıktır. İguanaların enine doğru yaygın vücutları olabiliyor.
• Bukalemunların gözleri bağımsız hareket. İguanalarda bu özellik yoktur.
• Bukalemunlar etçil hayvandırlar. Sadece canlı küçük hayvanlarla beslenirler. İguanalar ise sanılanın aksine otçuldurlar. Meyve ve sebzelerle beslenirler.
• Bukalemunlar özgürlüklerine düşkün hayvanlardır. Kafes tarzı ortamlarda uzun süre yaşamıyorlar. Hatta verilen yemleri bile yemeyip, açlıktan ölüyorlar. İguanalarda böyle bir sıkıntı bulunmuyor. Önlerine meyve, sebze, ot ne atarsanız yiyorlar.

Bukalemunun Renk Değiştirmesi Adaptasyon mudur?

Öncelikli olarak adaptasyonun ne olduğuna kısaca değinelim. Canlıların ortamlarında başarılı bir şekilde yaşamasını sağlayan kalıtsal değişikliğe adaptasyon deniyor. Bukalemunların savunma mekanizmaları olarak herhangi bir silahları bulunmuyor. Bunun yerine, bulundukları ortamda gizlenmelerini sağlayan renk pigmentleri bulunuyor.

Adaptasyon tanımından yola çıkacak olursak, bukalemunlar düşmanlarından korunmak için kendilerini bulundukları ortam içine saklayabiliyorlar. Bu da demek oluyor ki bukalemunların renk değiştirmesi adaptasyondur. Bu adaptasyonu renk değiştirme yeteneği bakımından kabul edebilirsiniz.

Bukalemun Un Kurdu Yer mi?

Bukalemunlar küçük canlılarla beslendikleri için un kurdu da yerler. Fakat sürekli un kurduyla beslerseniz aşırı yağlanmaya yol açacaktır. Bu da hayvanın ömrünün kısalmasına neden olacaktır. Bu nedenle zehre maruz kalmamış, hamamböceği, çekirge, cırcır böceği gibi hayvanlarla besleyebilirsiniz.

Bukalemun Sürüngen midir?

Bukalemunlar, sürüngenler sınıfının Chamaeleonidae familyasında yer alan hayvanlardır. Her ne kadar ayakları olsa da timsah, kertenkele gibi hayvanlarla birlikte sürüngenler sınıfında yer alıyorlar.

Bukalemun Omurgalı mıdır?

Sürüngenler omurgalı hayvanlardır. Belirli bir iskelet yapıları bulunuyor. Bu nedenle bukalemunlar da omurgalı hayvanlardır.

Bukalemun Yavrusuna Bakar mı?

Dişi bukalemun, yumurtalarını toprağa gömdükten sonra tekrar ağaca geri çıkıyor. Kuluçka döneminden sonra bukalemun yavrusu yumurtadan çıkıyor. Yavrunun, annesine ihtiyacı bulunmuyor. Doğaları gereği, avlanmayı biliyorlar. Acıktıklarında dillerini kullanarak sinek, böcek avlanıyorlar. 1 ay gibi kısa bir sürede de büyük gelişim gösteriyorlar.

Bukalemunlar Zehirli midir?

Bukalemun hakkında bilgi sahibi olmayanlar bukalemun zehirli mi diye sorabiliyorlar. Bukalemunların savunma mekanizması sadece renk değiştirmeleridir. Bunun dışında, kendini korumak adına ısırma hareketi bulunuyor. Bu ısırma da küçük bir çizikten öte değildir. Isırmanın dışında da bukalemun zararları bulunmuyor.

Bazı meraklı kişiler bukalemun zararlı mı diye sorabiliyorlar. Bukalemunlar, “haşere” dediğimiz küçük hayvanlarla besleniyorlar. Otçul olmadıkları için ekinlere, meyvelere, sebzelere zarar verme gibi bir durum yoktur. Sinek, çekirge, hamamböceği gibi hayvanlarla beslendikleri için bir nevi bizi haşerelerden kurtarmış oluyorlar.

Bukalemun Dil Uzunluğu

Bukalemunların dilleri, bilim adamlarının araştırma konusu olmuştur. 20 saniyede 60 kere av yakalama özelliğine sahip olan bukalemun dili uzunluğu merak ediliyor. Bukalemunların dillerinin uzunluğu, vücut uzunluklarıyla doğru uzantılıdır. Yani, bukalemunun dili, vücut uzunluğunun 1,2-2 katı uzayabiliyor.

En küçük bukalemun türü olan Pigme yapraklı bukalemunun boyu 2,5 cm uzunluğundadır. Dili ise 5 cm’ye kadar uzayabiliyor. En büyük bukalemun türü olan Madagascan bukalemunu boyu 60 cm’dir. Dili ise 120 cm’ye kadar uzayabiliyor.

Bukalemun Cinsiyet Ayrımı

Birçok hayvanın görünüşünden dişi mi yoksa erkek mi olduğunu anlıyorsunuz. Belirgin özellikleriyle birbirlerini ayırt edebiliyorsunuz. Fakat bukalemunlarda bu biraz zor oluyor. Ancak bukalemun hakkında bilgi sahibi olduğunuzda cinsiyet ayrımını yapabiliyorsunuz.

Bukalemunlar yavruyken cinsiyet ayrımı kolay yapılmıyor. Yetişkin durumuna gelince kolay ayırt edebiliyorsunuz. Ayırt etme özellikleri olarak da arka ayakları, başlarındaki çıkıntı ve renkleri sayabiliriz. Yemen bukalemunlarını daha yavruyken cinsiyetlerini öğrenebiliyorsunuz. Erkek Yemen bukalemunlarının sağ arka ayaklarının arkasında bir çentik bulunuyor. Bu çentik dişilerinde bulunmuyor.

Ayrıca bu bukalemunların kuyruklarına bakarak da cinsiyetlerini anlayabilirsiniz. Erkek olanların kuyruk başlangıç noktaları daha kalındır. Dişilerin ise ince ve uzun olarak devam ediyor.

Bukalemun Hakkında İlginç Bilgiler

• Nadir Parson Bukalemun yavrusunun yumurtadan çıkması 2 yılı bulabiliyor.
• Bukalemunlar akarsuyu durgun suya tercih ediyorlar.
• Bukalemun adı Yunancada  “chamai” (yerde, yeryüzünde) ve “leon” (aslan) isimlerinden türemiş olan dünya aslanı anlamına geliyor. Arapçada ise “bū qalamūn”dan geliyor ve “yutan” anlamını taşıyor. 
• Bukalemunlar da yılanlar gibi deri değiştirebiliyorlar.
• Bir bukalemunun dili vücudunun yaklaşık 2 katı kadar uzayabiliyor. Dilleri, dünyanın en hızlı hareket eden dilleri arasında yer alıyor.
• Bukalemunun gözleri 360 derece görme açısına sahiptir. Her gözde koni şeklinde pullu bir kapak bulunuyor. Bu görme açıları sayesinde avlarına her açıdan rahatlıkla bakabiliyorlar.
• Peçeli bukalemunun başında bulunan miğfer şeklindeki kask aynı zamanda su toplama görevini de görüyor. Geceleri biriken nem damlacıkları kaska yuvarlanıyor. Oradan da bukalemunun ağzına dökülüyor.

Özet olarak;

Bukalemunlar doğanın ilginç varlıklarıdır. 2,5 cm ile 60 cm arasında değişen boylara sahiptirler. Zararlı hayvanlar değildirler. Tek savunmaları renk değiştirebilmeleridir. İletişim kurmak, tehdidi savmak ve savunma amaçlı olarak renk değiştirebiliyorlar. Özgürlüklerine düşkün hayvanlardır. Bu nedenle evcil hayvan gibi beslemek istiyorsanız, bu hayvanlar hakkında detaylı bilgiye sahip olmalısınız.