Değerli mümin kardeşlerim. Bu yazımda üç ayların önemli gecelerinden olan Berat Kandili (Berat Gecesi) ve Berat gecesinin önemi hakkında araştırdığım, öğrendiğim bilgileri sizinle paylaşacağım. Berat gecesini nasıl değerlendirmeli, ne gibi ibadetler yapmalıyız? Buyurun birlikte bilgilenelim.
Berat Kandili (Berat Gecesi)
Şaban ayının on beşinci gecesinde müslümanların Allah’ın affı ve mağfireti ile günahlarından kurtulacağı umularak bu geceye Berat Gecesi (Berat Kandili) denmiştir. Berat kelime olarak “Beraet” anlamındadır. Berat’ın manası ise “bir zorluktan kurtulmak ve beri olmaktır.”
Aynı zamanda bu gece dört farklı ismi vardır. Bunlar ;
- Leyle-i Mübareke (Bereketli bir gece)
- Leyle-i Berae
- Leyle-i Sak (Vesika gecesi)
- Leyle-i Rahme (Rahmet gecesi) dir.
Berat Kandilinin (Berat Gecesinin) Önemi ve Fazileti
Berat gecesi müslümanlarca kutsal sayılmış, bu gecenin diğer gecelerden daha farklı bir şekilde idrak edilmesi gerektiği bazı hadislerde vurgulanmıştır. Resul-u Ekrem Efendimiz bir hadisi şerifinde şöyle buyurmuştur :
“Allah-u Teala (cc) (rahmetiyle) Şabanın on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar”.
Tirmizi Şavm,39; İbn Mace, İkametü’ş-şalat, 191
Peygamber Efendimiz diğer bir hadisi şerifinde ise:
“Şabanın ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu şöyle, yok mu böyle!’ der” buyurmuştur.
İbn Mace, İkametü’ş-şalat, 191
Cenabı Hak Kuran-ın Levh-i Mahfuz’dan dünyaya indirildiği Berat Gecesi için Kuran’ı Kerimde şöyle buyurmuştur:
“Apaçık Kitaba yemin olsun ki, Biz Kuran-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir.”
Duhan Suresi 1-4
Bu geceye ait beş haslet vardır. Bunlar:
- Her önemli iş bu gecede ayırt edilir.
- Bu gece yapılan ibadetlerin fazileti büyüktür.
- Bu gecede ilahi rahmet yayılır.
- Berat gecesi mağfiret gecesidir.
- Bu gece Resulullah Efendimize şefaat hakkının tamamı verilmiştir.
Şaban ayının on üçüncü gecesi Peygamber Efendimiz ümmeti için Allah’u Tealadan şefaat istemiş bu şefaatın üçte biri verilmiş, Şaban ayının on dördüncü gecesi yine şefaat istemiş yine üçte biri verilmiş, Resulullah Efendimiz on beşinci gecesi yani Berat Gecesi yine ümmeti için şefaat istemiş bu gece şefaatin tamamı Efendimize ihsan edilmiştir. Bu şefaatten mahrum olanlar devenin ürküp kaçtığı gibi Allah’tan kaçanlardır. (er-Razi ve Ebussuud efndi tefsirleri, ed-Duhan suresi 3. ve 4. ayetlerin tefsiri; Hasan Basri Çantay, Kuran-ı Hakim ve Meal-i Kerim, İstanbul 1959, III, 904,905)
Berat Kandilinde Yapılacak Dua ve İbadetler
- Oruç Tutmak
- Kaza ve Nafile Namazı Kılmak
- Kuran-ı Kerim Okumak
- Tevbe İstiğfar Etmek
- Salavat Getirmek
- Bolca Şükür Etmek
- Allah’ı Bolca Zikretmek
- Sadaka Vermek
- Dua Etmek
Oruç Tutmak
Resul-u Ekrem Efendimizin Ramazan ayı dışında en çok oruç tuttuğu ay Şaban ayı idi. Hz. Ayşe (r.a.):
“Resulullah hiç bir ayda, Şaban ayında tuttuğu oruçtan daha fazla oruç tutmazdı. Şaban ayının tamamını oruçlu geçirirdi.
Müslim, Sıyam176; İbn Mace, Siyam 30
Bu mübarek gecenin gündüzünü de oruç tutarak taçlandırmalıyız.
Kaza ve Nafile Namazı Kılmak
İslam dininin en temel ögesi olan namaz, kişinin ibadetlerinde de adeta bir temel taşı gibidir. Kişinin imanını güçlendirir, ruhunu dipdiri ayakta tutar. Bu gecede namaz borcu olanların kaza namazı kılmaları tavsiye edilmiştir.
” Berat gecesinde yatsıdan sonra iki rekatta bir selam vermek üzere yüz rekat namaz kılınır. her rekatta Fatiha suresinden sonra on kere İhlası şerif okunur. On defa ihlası şerif okumaya kudreti olmayan beş veya üç kere okur. Bu namaz tamam olduktan sonra okuyabildiği kadar salavatı şerife ve huzur-u kalp ile tevbe istiğfar edip Allah-u Teala hazretlerinden dünyevi ve uhrevi hacetlerini talep ve niyaz edecektir.”
Mahmud Sami Ramazanoğlu, Dualar ve Zikirler
Kuran-ı Kerim Okumak
Kuran’ın nüzulu ile ilgili mübarek iki gece vardır. Bunlar Berat Gecesi ve Kadir Gecesi‘dir. Berat Gecesi, ilmi ilahiden topluca zahir olup meleklere yazdırıldığı gecedir. Kadir Gecesi fiilen indirildiği gecedir. Yani Kuran’ı Kerimin dünya semasına icmalen nüzulü (inişi) Berat Gecesinde, tafsilen nüzulü de Kadir Gecesindedir. Allah dostları bu mübarek gecede diğer mübarek gün ve gecelerde olduğu gibi bolca Kuran’ı Kerim okunmasını tavsiye etmişlerdir.
Resulullah Efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Kim Kuran’ı Kerimden bir harf okursa, onun için bir iyilik sevabı vardır. Her bir iyiliğin karşılığı da on sevaptır. Ben, elif lam mim bir harftir demiyorum; bilakis elif bir harftir, lam bir harftir, mim de bir harftir.”
Tirmizi, Fezailü’l-Kuran 16
“Kalbinde Kuran’dan bir miktar bulunmayan kimse harap ev gibidir.
Tirmizi, Fezailü’l-Kuran 18
Tevbe İstiğfar Etmek
Bu mübarek gecede günahlarımızın bağışlanması için bolca tevbe istiğfar etmeli daha sonrasında ise tekrar günah işlemekten kaçınmalıyız. Nitekim Allah’u Teala Miraçta Peygamber Efendimize şirke düşmeyenlerin büyük günahlarının affedileceği müjdesini vermiştir. (Müslim, İman, 279)
Salavat Getirmek
Allah’u Teala Resulu Ekrem Efendimize salavat getirmeyi emretmiştir.
“Şüphesiz ki Allah ve melekleri, peygambere çokça salat ederler. Ey müminler! sizde O’na salavat getirin ve tam bir teslimiyet ile selam verin!”
Ahzab Suresi 56. Ayet
Ayrıca Übey bin Kab (r.a.), Hz. Peygamber Efendimize (s.a.v.) :
- -” Ya Resulallah! Ben sana çok salavatı şerife getiriyorum. Acaba bunu ne kadar yapmam gerekir?”diye sordum.
- -“Dilediğin kadar yap.” buyurdu.
- -“Dualarımın dörtte birini salavatı şerife ayırsam uygun olur mu?” diye sordum.
- -“Dilediğin kadarını ayır ama daha fazla yaparsan senin için hayırlı olur.” buyurdu.
- -“Öyleyse duamın yarısını salavatı şerifeye ayırayım.” dedim.
- -“Dilediğin kadarını yap. Ama daha fazla yaparsan senin için hayırlı olur.” buyurdu. Ben yine:
- -“Şu halde üçte ikisi yeter mi?” diye sordum.
- -“İstediğin kadar ama artırırsan senin için iyi olur.” buyurdu.
- -“Öyleyse duaya ayırdığım zamanın hepsinde sana salavatı şerife getirsem nasıl olur?” deyince:
- -“O taktirde Allah bütün sıkıntılarını giderir ve günahlarını bağışlar.” buyurdu. (Tirmizi, Kıyamet, 23)
Bolca Şükür Etmek
Mübarek berat gecesi kurtuluşa nail olmak için bolca dua etmeli her an Allah’a şükür etmeliyiz. Nitekim Allah’u Teala Furkan suresinde şöyle buyurmuştur:
“Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan. O’nu hamd ile tesbih et!”
Furkan Suresi 58. Ayet
Resul’u Ekrem Efendimiz ise bazı hadislerinde şöyle buyurmuştur:
“Meşru işlere Allah’a hamd ile başlanmazsa hayır ve bereketi kesilir.”
İbn’i Mace, Nikah,19; Ebu davud, Edeb,18
“Şükür imanın yarısıdır…”
Süyuti, el-Camiu-‘-Sağir, I, 107
“Allah’a hamd etmek şükrün başıdır. Allah’a hamd etmeyen bir kul O’na şükür etmemiştir.”
Süyuti, el-Camiu-‘-Sağir, 3835
“Cenab-ı Hakk’ın nimetlerine hamd-ü sena, insani nimetin zevalinden emin kılar.
Süyuti, el-Camiu-‘-Sağir, 3836
Allah’ı Bolca Zikretmek
Zikir Allah’ı anmak ve unutmamak suretiyle gafletten kurtuluş demektir. Kişi zikri dil, kalp veya her ikisiyle yapabilir. Bu mübarek gecelerde Allah’u Tealayı bolca zikrederek huşu ile gecemizi eda etmeliyiz. Zikir sadece önemli gecelerde değil hayatımızın her anında yer almalıdır. Kuran’ı Kerimde Allah’u Teala şöyle buyurmaktadır.
“Kendi kendine yalvararak ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle, sabah akşam Rabbini an. Gafillerden olma!.”
Araf Suresi 205. Ayet
“Rabbinin ismini zikret ve bütün varlığınla ona yönel.”
Mümezzil Suresi 8. Ayet
Peygamber Efendimiz ise hadislerinde:
“Yeryüzünde Allah Allah diyen biri var oldukça, kıyamet kopmayacaktır.”
Müslim, İman, 234/148
“Allah’ı sevmenin alameti, Allah’u Tealayı zikretmeyi sevmektir.”
Suyuti, el-Camiu’s-Sağir, II, 52
Sadaka Vermek
Allah için sadaka vermenin kişiyi pek çok tehlike ve beladan muhafaza edeceği ve sadaka sahibini Muhabbetullah’ a nail eyleyeceği unutulmamalıdır. Bu mübarek geceler sadaka vermede bizlere en güzel vesiledir. Gerek maddi gerek manevi sadaka kişiyi huzura ulaştırır. Allah’u Teala bu hususta şöyle buyurmuştur:
Allah yolunda infak edin! Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın. Bir de ihsanda bulunun. Zira Allah, muhsinleri (iyilikte bulunan, işini güzel yapan ve ihsan şuuru ile yaşayanları) sever.”
Bakara Suresi 195. Ayet
Resulullah Efendimiz bir hadisi şerifinde zengin-fakir her mü’mini infaka teşvik eder, bir hurmadan başka bir şeyi olmayan için; :
“Yarım hurma ile de olsa cehennem ateşinden korunun, onu da bulamazsanız güzel ve hoş bir söz ile korunun.” buyurmuştur.
Buhari, Edeb, 34
Dua Etmek
Dua; çağırmak, seslenmek, istemek demektir. Talep etmek, niyaz etmek manasına da gelen duanın hedefi, müminin Allah’u Tealaya halini arz etmesi ve O’na niyazda bulunmasıdır. Dua sınırlı, sonlu ve aciz olan varlığın sınırsız ve sonsuz kudret sahibi ile kurduğu sağlam bir köprüdür.
Böyle mübarek gecelerde ise Allah’u Tealanın huzurunda ellerimizi açıp O’na dua edip yakarışta bulunmalı Allah’ın sonsuz kudretinden bize bahşetmesini istemeliyiz. O’nun eli boldur. O’nun birşeyi bize bahşetmesi için ol demesi yeter. Aklımızın bile almayacağı şeyleri olduran ve bize sunan Allah’a hamd olsun.
Mahmud Sami Ramazanoğlu Hazretleri Dualar ve Zikirler kitabında : “Şaban ayının on beşinci gecesi yani berat gecesi, akşam namazından sonra üç kere Yasin Suresi ve her bir Yasin Suresinin sonunda Berat duası okunacaktır. Birinci Yasin’i şeriften sonra Berat duası okunurken Allah’ın said kullarından olmak niyetiyle okunacaktır. İkinci defa okunurken hayırlı ömür uzunluğu niyetiyle okunacaktır. Üçüncü defa okunurken kaza ve belalardan emin olmak ve hayırlı rızık için okunacaktır.” diyerek berat gecesi yapılacak duayı bu şekilde tarif etmiştir.
Berat Duası
Berat Duası Arapça Okunuşu
Berat Duası Türkçe Okunuşu
“Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla.
Allah’ım, ey ihsan ve ikram sahibi olan ve kendisine ihsan edilemeyen, ey Celal ve İkram sahibi, ey lütfu ve ihsanı bol olan. Senden başka ilah yok, sen kendisine iltica edenlerin yardımcısı, kendisine sığınanlara eman veren, korkanların kendisinde emniyete kavuştuğu yüce zat’sın.
Allah’ım! Beni katında, Ümmü’l Kittab’da şaki/kötü veya mahrum veya kovulmuş veya rızkı dar olarak yazdıysan, Allah’ım fazl-u ihsanınla kötülüğümü, mahrumiyetimi, kovulmamı ve rızkımın az olmasını sil, beni katında Ümmü’l Kittab’da said/iyi, rızkı bol ve hayırlara muvaffak olan bir kulun olarak yaz. Şüphesiz Sen Rasul’ünün lisanı üzere indirilen Kitab’ında bir söz buyurdun ve Sen’in sözün haktır: “Allah dilediğini siler, dilediğini de sabit bırakır. Ana kitap (Levh-i Mahfuz) O’nun yanındadır.” Rad Suresi 39. Ayet
Bir Dua
“Allah’ım sen bu mübarek gecede açılan ellerimizi geri çevirme. Sen dilimizde olanı da, aklımızda olanı da, kalbimizde olanı da bizden daha iyi bilirsin. Senin kudretinden sual olunmaz. Sen karanlık bir gecede, kara taşın altındaki kara karıncanın, kalbinden geçenleri bilensin. Sen kalplerimizi ruhumuzu huzura erdir bizi yolundan ayırma. Bizleri evlatlarımızla, anne ve babalarımızla sınama ya Rabbi. Sen affı bol olan yüceler yücesisin.Sen bizi affet. Sen bizleri yolundan, hak yoldan ayırma. Bizleri Salih kullarından eyle. Bizi cennetinle mükafatlandır, cehenneminden uzak tut ya Rabbi. Ya Rabbi sen bizi Peygamber Efendimize komşu eyle. Bizi, anamızı, babamızı, kardeşlerimizi, eşimizi, çocuklarımızı yolundan ayırma, bol olan rızkınla rızıklandır, haklarında hayırlısını ver Ya Rabbi. Sen affeden ve bağışlayansın bağışla bizi Allah’ım. Sen bizi kurtuluşa erdirdiğin kullarından eyle. Sen geçmişlerimizi de bağışla, onlara mağfiret et ya Rabbi…”
Amin…