Akdeniz iklimi özellikleri itibariyle ülkemizde Akdeniz, Ege kıyılarında ve Marmara Bölgesi’nin güney kesimlerinde, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin batı kesimlerinde ağırlıklı olarak hakim olan bir iklim tipidir.
Akdeniz İklimi
Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde yaz mevsimleri çok sıcak ve kurak geçmekte, kışları ise ılık ve yağışlı seyretmektedir. Bu iklim tipinin hakim olduğu bölgelerde en sıcak ayın sıcaklık ortalaması 28 derece ile 30 derece civarında seyretmektedir. En soğuk ay sıcaklık değerleri ise 8 derece ve 10 derece civarlarında seyretmektedir. Akdeniz iklim tipi, yaygın olduğu bölgelerde bir yıl içerisindeki sıcaklık değerlerinin ortalaması ise 18 derecedir.
Bu iklim tipinin yaygın olduğu bölgelerde kar yağışları ve don vakalarına oldukça nadir rastlanır.
Ülkemizde Akdeniz iklimi koşulları ağırlıklı olarak Ege ve Marmara bölgelerinde görülür. Bu bölgelerde yukarıya doğru çıkıldıkça, sıcaklık değerlerinde belirli miktarlarda bir düşüş gözlenmektedir. Akdeniz iklim tipinin en büyük avantajlarından birisi olarak sıcaklık değerlerinin hiçbir zaman sıfır derecenin altına inmemesi ve bu iklim tipinde don olaylarının asla görülmemesi bu bölgede seracılık gibi tarımsal faaliyetlerin son derece gelişmesini sağlamıştır.
Seracılık faaliyetleri için bu denli müsait bir ortam, bölge halkı için de çok önemli bir gelir kaynağı olmuştur.
Akdeniz İklimi Özellikleri
Akdeniz iklimi özellikleri maddeler halinde sıralanacak olursa;
- Akdeniz iklimi;Akdeniz ve Ege Bölgesi ile Marmara’nın güneyinde görülmektedir.
- Yaz mevsiminde aşırı sıcak ve kurak,kış mevsiminde ise ılık ve yağışlıdır.
- Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde yıllık sıcaklık ortalaması 15-20 derece arasında değişmektedir. Kışın ortalama sıcaklık 7-10 derece,yazın ise ortalama sıcaklık 28-30 derece arasındadır.
- Temmuz ve Ağustos ayı gündüz sıcaklıkları genellikle 30 derece üzerinde seyreder.
- En çok yağış kış ayında görülmekle birlikte cephesel yağışlara sık rastlanır.En az yağış ise yaz aylarında görülür.
- Yıllık ortalama yağış miktarı yaklaşık 600 ila 1000 mm arasındadır.
- Yağış rejimi Akdeniz ikliminde düzensizdir.
- Akdeniz iklimi dağların uzanışından kaynaklı olarak Akdeniz Bölgesi’nde dar,Ege Bölgesi’nde geniştir.
- Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde bitki örtüsü genellikle makidir. Ayrıca ülkemizdeki ormanların dağılımı göz önüne alındığında Karadeniz Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır.
- Akdeniz ikliminde iğne yapraklı ağaçlardan oluşan orman bitki örtüsü (Kızılçam, Sarıçam,Karaçam) görülür.
- Bu bölgede hayvancılık fazla gelişme göstermemiştir.Ancak sığır,koyun ve keçi Toros Dağları’nda hâlen dar bir alanda yetiştirilmektedir. Bölgenin en ünlü hayvancılık ürünü ise Kıl Keçisi’dir.
- Akdeniz ikliminin görüldüğü alanlar yıllık sıcaklık ortalamasının yüksek olması sebebiyle turizme elverişlidir.Alanya,Bodrum,Kemer,Didim,Kuşadası gibi turistlik kentler bu bölge içerisinde yer almaktadır.
- Endemik bitki türlerine en çok bu bölgede rastlanılır.(Sığla Ağacı ve Datça Hurması gibi)
Akdeniz İklimi Bitki Örtüsü
Akdeniz iklim tipinde en çok yağış miktarı kış mevsimlerinde gerçekleşir.En az yağış miktarı ise yaz mevsimlerinde gerçekleşir. Ülkemizde cephesel yağış tipleri en fazla Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde görülmektedir. Cephesel yağış tipleri, sıcak hava kütleleri ile soğuk hava kütlelerinin birbirleri ile çarpışmaları neticesinde yükselen hava kütlesinin soğuyarak, önemli miktarlarda yağış bırakması sonucunda gerçekleşen bir hava olayıdır.
Akdeniz iklim tipinin hakim olduğu bölgelerde metrekare başına düşen yıllık ortalama yağış miktarı 600 mm ile 1000 mm arasında seyretmektedir. Bu iklim tipinin görüldüğü bölgelerde yaygın bitki örtüsü makidir. Maki bitki örtüsüne ait bitki ve ağaç toplulukları yaz kuraklıklarına karşı oldukça dirençli bitki çeşitleridirler.
Maki bitki örtüsü toplulukları her mevsim yapraklı ve yeşil kalabilen ağaçlar ve bitkilerden oluşmaktadır. Maki bitki örtüsünde yaygın olarak görülen bitkiler ve ağaçlar;
- Zeytin,
- Mersin,
- Kocayemiş,
- Defne,
- Keçiboynuzu ve zakkum
gibi kısa bodur yapılı bitki çeşitleridir.
Akdeniz iklim tipi, tarım mevsiminin en uzun gerçekleştiği bir iklim tipidir. Ayrıca güneş enerjisinden de en fazla yarar sağlanabilen iklim çeşidi olma özelliğine de sahiptir. Akdeniz ikliminde yaygın olarak görülen canlı türü kıl keçisidir. Ayrıca Akdeniz bölgesinde keçi, koyun ve sığır da bulunmaktadır.
Sahip olduğu bitki örtüsü sayesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık için oldukça müsait bir iklim tipi olan Akdeniz iklimi, bu özelliği ile de bölge halkı için önemli bir ekonomik kazanç kapısı sağlamaktadır.
Akdeniz İklimi Özellikleri – Yağış Tipi
Akdeniz iklim tipinde yaz mevsiminin sıcaklıkları yeryüzüne vuran güneş ışınlarının düşme açılarına, yaz mevsimi kuraklığı ise bölgelerde gerçekleşen alçaltıcı hava hareketlerine bağlıdır. Cephesel yağış tipleri en fazla kış mevsiminde görülmektedir. Yağış tipleri genel olarak yağmur biçiminde gerçekleşmektedir.
Akdeniz iklim tipinin ülkemizde etkin olduğu bölgeler Akdeniz Bölgesi’nde dağların kıyıya paralel uzanması sebebiyle dar bir kesime hakim olmaktadır. Ege Bölgesi’nde ise dağların kıyıya dik bir şekilde sıralanmış olmaları nedeniyle de Akdeniz iklimini bu bölgele iç kesimlere kadar hissedilmektedir.
Yağış miktarları dağların kıyılardan sonra yükselmiş oldukları bölgelerde artış gösterir. Marmara tipi olarak da bilinen bozulmuş Akdeniz tipi ülkemizde en fazla Gelibolu Yarım Adası’nda, Güney Marmara kıyılarında ve Trakya Bölgesi’nin bazı kesimlerinde gözlenmektedir. Enlem farkları dolayısı ile bu bölgelerde gerçekleşen sıcaklık değerleri asıl Akdeniz iklimine göre daha düşük seviyelerde seyretmektedir.
Yine kar yağışları ve don olayları da asıl Akdeniz iklim tipime nazaran daha fazla gerçekleşmektedir. Akdeniz iklim tipinin hakim olduğu yerlerin daha yüksek kesimlerinde görülen iklim tipine ise Akdeniz dağ iklimi adı verilmektedir.
Akdeniz İkliminin Dünya Üzerinde Görüldüğü Yerler
Akdeniz iklimi özellikleri bakımından birçok ülke ve bölgede aynı şekilde görülür. Şili’nin orta bölgesi,Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya bölgesinde, Portekiz, Türkiye, İtalya, İspanya, Avusturalya kıtasının güney batı kesimlerinde, Afrika ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nde KAP bölgesinde yaygın olarak görülmektedir. Akdeniz iklim tipi Libya, Mısır ve Filistin bölgelerinde görülmemektedir. Bunun nedeni ise bu bölgelerin yeryüzü şekilleri açısından oldukça engebesiz olmalarıdır.
Akdeniz İkliminde Yetişen Tarım Ürünleri
Oldukça geniş bir alana yayılmış olan Akdeniz iklimi bu sebepten ötürü çok çeşitli tarım ürünlerinin de yetiştiği bir iklim tipidir. Akdeniz Bölgesi’nde yetişen tarım ürünleri başlıca;
- Domates,
- İncir,
- Muz,
- Pamuk,
- Pirinç,
- Susam,
- Şeker pancarı,
- Tüm turunçgil ailesi,
Üzüm ve zeytin
gibi tarım ürünleridir.
Akdeniz İklimi Özellikleri – Turizm
Akdeniz Bölgesi, sahip olduğu iklim tipi sayesinde turizm açısından son derece elverişli bir bölge olma özelliğine sahiptir. Bu özelliği sayesinde her sene hem yurt içerisinden hem de yurt dışından milyonlarca turist bu bölgeye tatil yapmak amacı ile gelmektedir. Akdeniz ikliminin turizme bu denli elverişli olması hem bölge halkının hem de ülke için önemli bir ekonomik kazanç elde edebilmesini sağlamaktadır.
Akdeniz iklimi özellikleri dışında aşağıda bulunan bağlantıdan Karadeniz iklimi özelliklerine de göz atabilirsiniz.